اختلال شخصيت پارانوئيد

پارانوئيد(paranoid)به معني مشكوك بودن محتاط بودن و گوش به زنگ بودن نسبت به ديگران بر اساس اين عقيده است كه آنها قصد آسيب رساندن دارند. تفكر پارانوئيد در اختلالهای روانی گوناگون وجود دارد . در اينجا به اختلال شخصيتي مي پردازيم كه با پارانويا مشخص مي شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد شديدا به ديگران مشكوك اند و هميشه در برابر خطر يا آسيب احتمالي حالت دفاعي دارند. نگرش آنها نسبت به دنيا بسيار كوته بينانه است زيرا همواره به دنبال آن هستند كه انتظاراتشان مبني بر اينكه ديگران از آنها سوء استفاده خواهند كرد تاييد شوند و اين باعث مي شود كه آنها حتي به دوستان و همكارانشان اعتماد نكنند . آنها حتي در صورت عدم وجود شواهد قانع كننده ممكن است همسر خود را به خيانت متهم كنند. براي مثال امكان دارد آنها باور داشته باشند كه هزينه ي نامشخصي در صورتحساب تلفن دليل بر رابطه ي جنسي نامشروع است.
اختلال شخصیت پارانوئید
آنها قادر نيستند مسئوليت اشتباهات خود را بپذيرند و در عوض سرزنش را به ديگران فرافكني مي كنند. اگر ديگران از آنها انتقاد كنند متخاصم مي شوند .آنها هم چنين آمادگي دارند اظهارات بي غرضانه و رويدادهاي جزئي را به عنوان چيزي كه معني پنهان يا تهديد كننده دارد سوء تعبير كنند. ممكن است آنها به خاطر توهين واقعي يا خيالي كسي سالها كينه ي او را به دل بگيرند .
گرچه امكان دارد افراد مبتلا به اين اختلال در برخي مشاغل كه به گوش زنگي زياد نياز دارند نسبتا موفق باشند اما زندگي عاطفي آنها منزوي و مقيد است. همان گونه كه مي توانيد تصور كنيد افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد روابط مشكل آفريني دارند چون اين افراد به طور غير منطقي مي ترسند ديگران به آنها آسيب برسانند. باعث مي شوند ديگران از آنها فاصله بگيرند و به خصوص نسبت به افرادي كه در مقام قدرت هستند حساس اند. آنچه از اين شواهد باليني حمايت ميكند اين است كه افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانويد با سبك دلبستگي بيمناك مشخص مي شوند.
مقدار خاصي تفكر و رفتار پارانوئيد ميتواند در برخي موقعيت ها مانند شرايط سياسي خطرناكي كه افراد بايد مراقب زنده ماندن خود باشند مناسب باشد. اما افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد به صورتي فكر و رفتار مي كنند كه به محيط شان ربطي ندارد.
آنچه براي خويشاوندان و آشنايان اين افراد خيلي ناكام كننده است اين واقعيت است كه آنها درخواست كمك حرفه اي را رد مي كنند . زيرا قبول ندارند دچار مشكل هستند . در موارد نادري كه درصدد درمان بر مي آيند خشكي و حالت دفاعي آنها اجازه نمي دهد تا در جهت هرگونه تغيير بادوام تلاش كنند.
ديدگاه نظريه پردازان روان پويشی و شناختی – رفتاری
نظريه پردازان روان پويشي اختلال شخصيت پارانوئيد را به صورت نوعي نگريستن به دنيا توجيه ميكنند كه به موجب آن فرد قويا به مكانيزم دفاعي فرافكني متكي است.بدين معني كه ديگران به گونه اي تصور مي شوند كه انگيزه هاي منفي يا زيان آور دارند.
در مقابل نظريه پردازان شناختي-رفتاري فرد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد را به صورت كسي در نظر مي گيرند كه فرضهاي اشتباهي در مورد دنيا دارد و مشكلات و اشتباهات شخصي را به ديگران نسبت مي دهد.
سه فرض اشتباه كه افراد مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد به آنها معتقدند:
1-آدمها بدخواه و فريبكارند
2-همه ي آنها اگر فرصت پيدا كنند به تو حمله مي كنند
3-اگر گوش به زنگ باشي ميتواني در امان بماني
مشكلي كه اين فرضها ايجاد ميكنند اين است كه الزاما آنها را وادار مي سازند نتيجه بگيرند كه برداشتهايشان درست هستند. سومين فرض اشتباه به احساس كارايي پايين مربوط مي شود كه افراد پارانوئيد را وادار مي كند باور كنند كه نميتوانند مقاصد زيان آور ديگران را تشخيص دهند.پس بهتر است دائما مراقب باشند.
ويژگيهاي تشخيصی
افراد مبتلا به اين اختلال شخصيت طبق چهار مورد زير يا بيشتر نسبت به ديگران بي اعتمادي و سوءظن فراگير دارند و انگيزه هاي آنها را بدخواهانه تعبير مي كنند:
1-سوءظن ناموجه مبني بر اينكه ديگران مي خواهند آنها را استثمار كنند به آنها آسيب برسانند يا آنها را فريب دهند .
2-اشتغال ذهني به ترديدهاي ناموجه درباره ي وفادار بودن يا قابل اعتماد بودن ديگران
3-عدم تمايل به درميان گذاشتن اسرار با ديگران از ترس اينكه آنها اين اطلاعات را عليه شان مورد استفاده قرار دهند.
4-گرايش به برداشت كردن معاني تحقيرآميز يا تهديد كننده ي پنهان از اظهارات يا رويدادهاي بي زيان
5-گرايش به به دل گرفتن كينه ها
6-سوءظن هاي ناموجه مكرر نسبت به وفادار بودن همسر يا شريك جنسي
7-برداشت حملات شخصي كه براي ديگران آشكار نيست و گرايش به پاسخ دادن با حملات متقابل خشم آلود

ویژگی تشخیصی پارانوئید
درمان
درمان اختلال شخصيت پارانوئيد كه از ديگاه شناختي-رفتاري پيروي ميكند به اين صورت اجرا مي شود كه فرضهاي اشتباه درمانجو را در جوي كه احساس اعتماد ايجاد كند بي اثر مي كنند . درمانگر مي كوشد احساس كارايي شخصي درمانجو را بالا ببرد به طوري كه احساس كند مي تواند بدون اينكه موضع دفاعي بگيرد يا گوش به زنگ باشد از پس موقعيت ها برآيد.
از آنجايي كه درمانجوي مبتلا به اختلال شخصيت پارانوئيد با احساس بي اعتمادي به درمانگر درمان را آغاز مي كند درمانگر بايد تلاش خاصي به خرج دهد كه به درمانجو كمك كند بفهمد درمان فرآيندي مشترك است.
مواجه كردن مستقيم در مورد درمانجوي پارانوئيد معمولا نتيجه ي عكس مي دهد زيرا درمانجو احتمالا آن را حمله ي ديگري تعبير مي كند.
مداخله ي مفيد ديگر اين است كه به درمانجو كمك شود از نقطه نظر ديگري آگاهتر شود و روش جسورانه تري را در تعارض با ديگران پرورش دهد. اين افزايش مهارتهاي ميان فردي كيفيت تعاملهاي درمانجو را در خارج از جلسات درمان بهبود مي بخشد و سرانجام به باطل كردن فرضهاي اشتباه او كمك ميكند

دریا...